Borderline to zaburzenie osobowości, które może dotknąć praktycznie każdego. Cechuje się niestabilnością emocjonalną, odczuwaniem pustki oraz uczucia niespełnienia. Zmagając się z taką osobowością trudno jest nam zadbać o własne szczęście i zagwarantować sobie odrobinę radości. Pacjenci często muszą również stoczyć walkę z zaburzeniami tożsamości. Nie ma w tym nic łatwego i jest to spore utrudnienie w codziennym funkcjonowaniu, np. w pracy czy też w budowaniu relacji międzyludzkich. Borderline trzeba trafnie zdiagnozować i odpowiadają za to wybitni specjaliści z branży psychiatrycznej oraz psychologicznej. Na szczęście kompetentni fachowcy wykazują się w tym zakresie sporymi umiejętnościami, a to wszystko ze względu na uważne obserwowanie objawów osobowości borderline.
Osobowość borderline – co o niej tak właściwie wiadomo?
Musimy mieć na uwadze to, że osobowość borderline nie powinna być postrzegana jako choroba. To osoby chwiejne emocjonalnie, które miewają rozmaite stany emocjonalne i nie potrafią nad nimi zapanować. Konieczne jest więc udanie się do doświadczonego specjalisty, postawienie diagnozy i rozpoczęcia leczenia. Borderline skłania nas do podejmowania ryzykownego zachowania, w związku z czym narażamy się na przypadkowe kontakty seksualne i choroby, ale też na uzależnienie od hazardu lub popełnienie przestępstwa. Pacjenci z osobowością borderline często są także notorycznymi kłamcami. Ciężko jest im zaufać i zbudować z nimi trwałą relację. Oczywiście takim osobom warto pomagać i zapewnić im regularne konsultacje psychiatryczne. Z pewnością nie zasługują na społeczne odrzucenie.
Borderline – kiedy może się pojawić?
Trudno jednoznacznie określić kiedy konkretnie może się u nas pojawić osobowość borderline. Może to mieć związek m.in. z czynnikami genetycznymi, które wpływają przede wszystkim na chwiejność emocjonalną, brak stabilności psychicznej oraz nasilone odczuwanie lęku.
Wśród popularnych przyczyn warto wymienić również czynniki środowiskowe oraz rodzinne. Może to być np. traumatyczne przeżycie z dzieciństwa lub nagła utrata bliskiej osoby. Taka osobowość może się pojawić m.in. u tych osób, które nie doświadczyły w domu miłości i okazywania rodzicielskich uczuć. Jest to także powiązane z nadmierną krytyką.
Borderline – jakie są najczęstsze objawy? Czego absolutnie nie można bagatelizować?
Osobowość borderline nie pozwala nam na budowanie odpowiednich i zdrowych relacji z innymi ludźmi. W związku z tym możemy mieć duże problemy ze znalezieniem partnera czy też bratniej duszy. Może to nam przeszkadzać w pracy, a nawet podczas robienia zakupów. Wśród najczęstszych objawów osobowości borderline, których absolutnie nie można bagatelizować wyróżniamy:
- zwiększenie poziomu stresu,
- zwiększone odczuwanie negatywnych emocji,
- skłonność do ryzykownego zachowania,
- impulsywność, gniew, kłamstwa, konfliktowość i krytyka wobec innych osób,
- częste wahania nastroju,
- obniżone samopoczucie,
- szukanie winy w innych osobach,
- samookaleczanie,
- manipulowanie innymi osobami,
- krótka droga od euforii do całkowitego załamania.
Jeśli zauważymy u siebie te objawy lub też widzimy je u najbliższych (np. członków rodziny i znajomych) powinniśmy jak najszybciej zareagować i umówić się na spotkanie z psychologiem, psychiatrą lub psychoterapeutą. Kluczowe jest jak najszybsze postawienie prawidłowej diagnozy i niezwłoczne rozpoczęcia leczenia. Dzięki temu można sobie odrobinę pomóc i starać się normalnie funkcjonować.
Osobowość borderline – w jaki sposób ją zdiagnozować?
Jak już zostało wspomniane pacjenci z osobowością borderline powinni być zdiagnozowani przez wybitnego specjalistę, który ma w tym zakresie należyte doświadczenie. Nie warto bazować na swojej intuicji lub też słuchać swoich znajomych, ponieważ zdobyta w ten sposób wiedza może nie mieć żadnego odzwierciedlenia w rzeczywistości.
Zdiagnozowanie osobowości borderline wcale nie jest łatwe i wymaga czasu oraz maksymalnego zaangażowania. Taka osobowość dzieli się na dwa podtypy: impulsywny oraz borderline. Łatwiej jest w przypadku tego pierwszego, ponieważ objawia się skłonnością do reagowania gniewem nawet przy błahych sprawach, rozbudowaną niestabilnością emocjonalną i skłonnością do impulsywnego działania oraz stosowania przemocy.
W przypadku drugiego podtypu mówimy o poczuciu ciągłej pustki, silnych lękach, samookaleczaniu lub też nawet próbach samobójczych. Zdiagnozowanie tego podtypu wymaga sporej wiedzy, umiejętności oraz doświadczenia, dlatego muszą za to odpowiadać wykwalifikowani fachowcy. W ten sposób mogą uchronić pacjenta nawet przed śmiercią. W diagnostyce osobowości borderline korzysta się głównie z wywiadu klinicznego (rozmowa z pacjentem na podstawie starannie ułożonych pytań).
Borderline – jak zachowywać się w stosunku do takich pacjentów oraz jak przebiega leczenie?
Zaburzenie osobowości typu borderline wymaga od nas pewnego poświęcenia oraz empatii. Jeśli mamy w swoim otoczeniu pacjentów z taką osobowością powinniśmy skupić się na tym, aby:
- unikać konfliktów,
- stosować sympatyczny, miły i pewny ton,
- namawiać pacjenta do terapii, ale nigdy go do tego nie zmuszać,
- unikać przekleństw, nadmiernej agresji oraz przemocy,
- starać się zrozumieć drugą osobę, ale nie myśleć w ten sam sposób.
Leczenie pacjentów z osobowością borderline jest dość skomplikowanym i niezwykle czasochłonnym procesem. Składa się to z kilku etapów i musi być kontrolowane przez specjalistę z zakresu psychiatrii. Na samym początku stosuje się psychoterapię, lecz równie dobrze może dojść do sytuacji, w której konieczna będzie hospitalizacja (zagrażanie sobie lub innym osobom). W „lżejszych” przypadkach stosuje się tzw. terapią poznawczo-behawioralną. Pomocna okaże się mentalizacja (możliwość rozpoznawania stanów emocjonalnych i próba zapanowania nad nimi). Dodatkowo dużo mówi się o tzw. terapii schematów. Alternatywą jest farmakoterapia, którą stosuje się u osób z epizodami maniakalnymi, silnymi stanami lękowymi i objawami depresji (głównym celem jest stabilizacja nastroju).
Osobowość borderline – krótkie podsumowanie
Borderline to często spotykane zaburzenie osobowości, które ma związek z ogromną chwiejnością emocjonalną oraz występowaniem poczucia pustki. Pacjenci z taką osobowością są skłonni do podejmowania ryzykownego zachowania (np. przypadkowe kontakty seksualne, hazard, przestępstwa).
Trudno jednoznacznie określić konkretne przyczyny występowania wspomnianych zaburzeń osobowości. Mogą to być m.in. czynniki genetyczne (brak stabilności emocjonalnej), środowiskowe lub rodzinne (nagła utrata bliskiej osoby). Jeśli chodzi o najczęstsze objawy osobowości borderline powinniśmy wspomnieć w tym miejscu o: obniżonym samopoczuciu, częstych zmianach nastroju, łatwości w popadaniu w konflikty, dużym gniewie, nadmiernym stresie, skłonności do przemocy i samookaleczenia, manipulowaniu innymi osobami, notorycznych kłamstwach i zwiększeniu odczuwania negatywnych emocji.
Zdiagnozowanie osobowości borderline nie jest łatwe i wymaga czasu. Odpowiadają za to wybitni specjaliści z zakresu psychiatrii. Robi się to na podstawie starannie przygotowanego wywiadu klinicznego. Ten typ osobowości może się dzielić na dwa podtypy: impulsywny oraz borderline. Łatwiejszy do rozpoznania jest ten pierwszy (np. impulsywne działanie i reagowanie gniewem na błahe sprawy), lecz groźniejszy ten drugi (możliwość występowania prób samobójczych i depresji).
Jeśli chodzi o jak zachowywać się w stosunku do osób z osobowością borderline trzeba pamiętać o tym, aby unikać konfliktów, stosować empatyczny i miły ton, eliminować agresję i przemoc, a do tego okazywać jej zrozumienie. Co ważne borderline wymaga szybkiej diagnozy i konsekwentnego leczenia, które może przebiegać na kilka sposobów: psychoterapia (kluczowe znaczenie), terapia poznawczo-behawioralna (w „lżejszych” przypadkach), terapia schematów, mentalizacja i farmakoterapia (potrzebna przy epizodach maniakalnych i objawach depresji). Czasami konieczna jest hospitalizacja, a konkretniej wtedy, gdy dana osoba zagraża sobie oraz swojemu otoczeniu.
